Wim De Schamphelaere (Antwerpen, °1963) toont in deze expositie recent fotowerk. Het is zijn derde tentoonstelling in de galerie De Zwarte Panter, na een eerste expositie in 2013 met als titel ‘Meeting Africa’ en een tweede expo in 2017 rond ‘Cuba’. De kunstfotografie heeft de voorbije jaren een plaats ingenomen in het programma van de galerie. Fotografie als avant-garde kunstvorm heeft trouwens een lange voorgeschiedenis van de Rus Alexander Rodtchenko (1891-1956) en de Hongaar Laszio Moholy-Nagy (1895-1946) naar Man Ray (1890-1976), die snel na de eerste wereldoorlog het belang van de fotografie als kunstvorm begrepen heeft. Het oeuvre van Wim De Schamphelaere plaatst zich in het verlengde van die pioniers, maar voegt tevens een element toe aan het verhaal. Hij kreeg dan ook een expositie in het bekende Musée de la Photographie te Charleroi.

De foto’s van Wim De Schamphelaere vormen grote panoramische banden; hij voegt fotografische elementen samen die hij uit de realiteit plukt en reconstrueert. Zijn foto’s zijn het resultaat van tientallen tot honderden beelden, die samen een reflectie van de realiteit vormen. Het resultaat is een beeld van de realiteit dat je nooit kan waarnemen. De kunstenaar ontmoet mensen in alle hoeken van de wereld. In dit geval Indië, Tunesië, Senegal, Ghana en Mali. Maar vooraleer zijn fototoestel bovenkomt, bouwt hij een band op met deze personen door hen opnieuw en telkens opnieuw te bezoeken. Zijn werk getuigt van zijn diepe verbinding met deze gemeenschappen, van het wederzijdse respect en van zijn subtiele observatie. Het zijn de fijne taferelen, het kleurenpalet en de sfeer die zijn werken blijvend boeiend maken.

Kris Vanhemelrijck is een oudgediende van de galerie De Zwarte Panter, waar hij debuteerde in 1990 met grassculpturen in de kapel en op de binnenkoer. Vandaag brengt hij Honderd schrijversportretten. De auteur-essayist Hans Theys, die tevens curator is van deze tentoonstelling en lezingen, zegt hierover in zijn karakteristieke stijl: ‘Diep verscholen in de Zwarte Panter, het veelgelaagde huis der hospitaalridders, kranken van geest en andere betweters en warhoofden, zijn nu ter plechtige bezichtiging blootgelegd honderd zinderende schrijversportretten, uit kleur gevlochten door Kris Vanhemelrijck, die jarenlang boekwerk na boekwerk tot zich heeft genomen en gedistilleerd en omgezet in tastbare beelden en thans, eindelijk, de vruchten dezer volgehouden omgang met de letteren prijsgeeft aan de wereld zelf, ons dus, die mogen gaan kijken.

Want intussen heeft de ervaring bewezen dat er, zoals Jorge Luis Borges al vermoedde, nooit meer dan één mens heeft bestaan, en dat wij allemaal schaduwen zijn van die ene tegelijk luie en zenuwachtige mens die niemand kent. En zo is ook bewezen dat er maar één schrijver bestaat, van wie alle andere schrijvers nerveuze en nijverige schaduwen zijn. Gelukkig verplaatst de zon zich, en bestaan er wolken en nevels en gebladerte, zodat er veel schaduwen zijn, gelig en vervuld van dwarrelend stof zoals bij Proust, perelend in een perenboomgaard zoals bij Teirlinck, gestreept achter een betralied venster zoals bij Borges, en getrokken uit een grijs doods licht zoals bij Gerard Reve. En gelukkig zijn er mensen als Kris Vanhemelrijck, die zich de moeite getroosten alle nuances van deze schijngestalten vast te leggen, van deze schrijvers dus, om de illusie van hun bestaan te versterken en zo de troost hunner werken misschien meer binnen ons bereik te brengen. Waarvoor hier hulde.’ Er zijn schrijversportretten van onder meer Emily Dickinson, Georges Orwell, William Burroughs, Samuel Beckett, James Joyce, Sylvia Plath, Bertolt Brecht, Franz Kafka, Hans Christian Andersen, Hildegard von Bingen, Federico Garcia Lorca, Marcel Proust, Paul Verlaine, Albert Camus, Willem Elsschot, Hendrik Marsman, Willem Frederik Hermans, Marcel van Maele, Gust Gils, Armando, Gerard C. van het Reve, Lucienne Stassaert, Remco Campert, Adriaan van Dis, Leonard Nolens, Tom Lanoye, Jeroen Olyslaegers, Pjeroo Roobjee en Jack Kerouac op de uitnodiging. Voor de bezoekers zijn er een dertigtal bibliotheekzitjes Julianus voorzien om de werken rustig te bekijken. Tijdens de expo zijn er Ontmoetingen: Zeven schrijvers – Eén film. Een overzicht hiervan, telkens om drie uur ’s middags in de galerie:

- zondag 12 mei: Lucienne Stassaert ontmoet Vincent van Meenen

- zondag 19 mei: Eli Elise Hoopman en Gina Habets

- zondag 26 mei: Pjeroo Roobjee

- zondag 2 juni: Jeroen Olyslaegers en Nikkie van Lierop

- zondag 9 juni: Vertoning van het videoproject ‘Ogenblikken’ van Régine en Anouk Ganzevoort

Frieda Van Dun (Weelde, °1951) woont en werkt in Antwerpen. Zij heeft reeds gedurende drie decennia menigvuldige contacten met de kunstenaars rond de galerie De Zwarte Panter. Over haar boeiend oeuvre heeft de essayist-dichter Roger de Neef een indringende tekst geschreven in een prachtig boek ‘De weg naar beweging’, Uitgeverij P-Leuven, Vrienden van De Zwarte Panter-Antwerpen, 2011. Haar inspiratiebron is steeds de natuur geweest: bloemen, planten, dieren, vissen, vogels. Haar huidige tentoonstelling heet nu NatuurElle, of hoe een vrouwelijke artieste de natuur bekijkt. Maar de natuur is slechts een aanleiding. Het werk van Frieda Van Dun handelt over het picturaal verlangen, over het schilderkunstig proces, over de liefde voor het schilderen.

Zij experimenteert met verschillende dragers en technieken: acryl op doek of op papier, gouache op papier,… In die geest is haar werk onderzoekend, wat beantwoordt aan een actuele trend. Hedendaags is ook het deconstruerend karakter van haar eigen abstraherende stijl, die tussen de figuratie en de abstractie ligt. Vorig jaar trad Frieda Van Dun in dialoog met dichter Emile Verhaeren in het gelijknamige museum in Sint-Amands-aan-de-Schelde onder de titel ‘Vier Seizoenen’. Essayist Patrick Auwelaert heeft in Doorbraak.be van 24 maart 2018 een mooie analyse gemaakt van deze expo. Hij besluit: ‘Eén ding hebben beide kunstenaars Frieda Van Dun en Emile Verhaeren alvast gemeen: hun muzikaliteit, ritme en beweging. Zelf omschrijft Van Dun haar schilderijen als ‘kleurklanken in beweging’. In de natuurlyriek van Verhaeren proeft men dan weer de bewogen klankleur van de woorden.’ Het geciteerde boek ‘Schilders & Schrijvers – Vijftig jaar galerie De Zwarte Panter in druk 1968-2018’ vermeldde twee bibliofiele uitgaven van Frieda Van Dun. Vooreerst uit 2011 het reeds geciteerde ‘De weg naar beweging’ met een gedicht van Roger de Neef en uit 2018 ‘Als bloemen’ eveneens met gedichten van Roger de Neef.

De Britse kunstenaar Michael Bastow (Bideford, °1943) is reeds sinds 2002 als exposant te gast in de galerie De Zwarte Panter. Over zijn huidige tentoonstelling African Queens / Afrikaanse koninginnen, voodoo priesteressen, diaspora prinsessen en andere amazones, in werkelijkheid en verzonnen, gedroomd en herinnerd, zegt Bastow: ‘In de zomer van 2018 bezocht de Beninse kunstenaar Dominique Zinkpe mijn kapel in Malaucène. Bij het zien van de serie ‘100 Chinoises’ merkte hij op ‘et pourquoi pas une serie de ‘100 Béninoises’, viens à Cotonou, tu pourras travailler dans mon atelier’. In december 2018 werkte ik een maand in Benin. Daar bestudeerde en tekende ik de vrouwen. Ik assisteerde aan de talrijke voodoo ceremonies en koninklijke festiviteiten met hun weelderig gewaad en maskers. Terug in mijn studio in Frankrijk besloot ik de serie portretten uit te breiden met niet alleen vrouwen uit Benin, maar ook uit heel Afrika en de Afrikaanse diaspora in Amerika en Europa. Sommige hiervan zijn vrouwen die ik tekende toen ik in Parijs was, anderen zijn herinneringen aan vrouwen die ik in de loop der jaren heb gekend, waaronder mijn eerste vrouw, die Afro-Amerikaans was, maar anderen zijn pure uitvinding. Het zijn mijn Afrikaanse koninginnen, mijn ‘100 Africaines’.

Michael Bastow heeft in dezelfde periode (19 mei 2019 t/m 1 september 2019) een tentoonstelling in het Emile Verhaerenmuseum te Sint-Amands. Binnen het poëtisch oeuvre van Emile Verhaeren neemt de bundel ‘Belle Chair’ een heel aparte plaats in. De bundel uitgegeven in 1931 kenmerkt zich door zijn sensualiteit en zijn onverhulde ophemeling van het vrouwelijk naakt. Dit universele, klassieke thema, sluit aan bij het werk van de kunstenaar Michael Bastow. Voor deze tentoonstelling heeft hij een reeks aquarellen gemaakt met naakten die refereren aan de poëzie van Verhaeren. Er werd voorzien in een nieuwe geïllustreerde uitgave van ‘Belle Chair/Heerlijk lijf’ met een vertaling naar het Nederlands van Patrick Lateur. De vernissage van deze tentoonstelling vindt plaats op zondag 19 mei om 11u, met een boekvoorstelling en een poëzievoordracht door acteur François Beuckelaers en de vertaler.

Het boek ‘Schilders & Schrijvers – Vijftig jaar galerie De Zwarte Panter in druk 1968-2018’, uitgegeven naar aanleiding van de schitterende tentoonstelling van de bibliofiele edities van De Zwarte Panter in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience te Antwerpen 2018-2019 vermeldde van Michael Bastow twee werken: ‘Zwanenwit’ met gedichten van Roger de Neef en tekeningen van de beeldend kunstenaar uit 2014 en ‘My funny Valentine’ met gedichten van Roger de Neef en aquarellen van Bastow uit 2016.

Wim Schamphelaere - Frieda Van Dun - Kris Vanhemelrijck - Michael Bastow

Vernissage op zaterdag 4 mei 2019 tussen 16u00 en 21u00.

De tentoonstelling loopt van zondag 5 meii tot en met zondag 23 juni 2019.

Donderdag, vrijdag, zaterdag, zondag 13u30 tot 18u00

Galerie De Zwarte Panter | Hoogstraat 70-72-74 | Antwerpen | België